Profesyonel kariyerlerin yaş ile ilerlemesi, ortalama çalışan bir profesyonelin işinden aldığı zevk, çalışma heyecanı, orta yaş döneminde dramatik bir şekilde azalmaya başlıyor. Yapılan araştırmalar, orta yaş kariyerinin, ülke, kültür, refah seviyesi vb sosyal etkenlerden bağımsız, küresel olarak rastlanan ve profesyonelin kendini yeniden tanımlamaya, amaç belirlemeye, hedef belirlemeye ihtiyaç duyduğu bir dönem olarak tarif ediyor.
Bu yazımı hazırlarken HBR (Harward Business Review)’ın “Why So Many Of US Experience Mid Life Crisis” makalesinden ve Warwick Üniversitesinden Prof. Andrew Oswald’ın Occupational and Organizational Physcology Dergisinde yayımlanan “Is Job Satisfaction U Shaped In Age?” isimli makalesinden faydalandım.
Prof. Andrew Aswald, 50 ülkede 23,000 denek üzerinde kendi ve Alman orijnli yapılan araştırmaların ilginç sonuçlarını harmanlayarak paylaşıyor.
Sonuçlara gelmeden bence Neden Kariyer’de Orta Yaş Kariyer Sendromu Yaşanıyor? Sorusuna araştırmalar nasıl yanıt veriyor bunu incelemekte fayda var. Prof. Andrew Aswald bu dönemi, doğal bir yaşam süreci ve döngüsü olduğunu araştırmalarına dayandırsa dahi, araştırma sonuçları iki temel sebep üzerinde duruyor.
İlk sebep, kariyerin başlarında, gençlik dönemlerinde, gençlerin kariyerlerine yönelik daha büyük bir heyecan ve olumlu bakış açısı taşıyarak hayata atıldıklarını fakat zaman içerisinde umut ettikleri, istedikleri kariyer seviyesine aşamalı olarak ulaşmakta zorluk çektiklerinden dolayı istenilen kariyer seviyesine ulaşamamanın yarattığı hayal kırıklığının tetikleyici bir sebep olduğunu ortaya koyuyor.
İkinci sebep ise başarılı bir kariyer gelişiminden sonra, elde edilen mevki, ulaşılan gelir seviyesinin ve kaliteli yaşam standardının, profesyonel üzerinde etkisinin hepsi bu muydu? Sorusunu tetiklediği ve gelinen kariyer seviyesinden duyulan tatminin aşamalı olarak erozyona uğrayarak profesyonelin heyecanının ve hayallerinin kaybolmasına sebep verdiğini ortaya koyuyor.
HBR makalesinde ikinci sebebin birinci sebepten daha ağır ve üzücü olduğunu ortaya koyuyor. Başarılı bir geçmişin, profesyonel tarafından kendisince elde edemedikleri, ulaşamadıkları ve onu başarıya taşıyan, başarısızlık ve hatalarının ciddi bir şekilde sorgulamaya başladığını ve üzüntü miktarının, mutsuzluğa sebep verdiğini belirtiyor. Ben kesişim kümesini “KARİYERDE TATMİNSİZLİK” olarak değerlendiriyorum. Yukarıdaki iki sebepten dolayı Kariyerde Tatmin Hissinin Azalmasına yönelik özel Kariyer Danışmanlık Çalışma Programları mevcut. Okumanızı tavsiye ederim.
Prof. Andrew Aswald’ın araştırmasının sonuçlarından kendimce en önemlilerini paylaşmaya çaşıştım.
Birinci Sonuç;
Profesyonel yaşama başlangıç ve profesyonel yaşamın sonlandığı, kısaca emekli olduğumuz dönem aralığı Kariyer ilerlemesinin U şeklinde olduğunu ortaya koyuyor.
Orta Yaş Kariyer Sendromunun geçici ve U şeklinde gerçekleştiğini ortaya sonuç olarak çıkıyor. U şekli, kariyerin heyecan dolu başlangıcının ister elde edilen başarılar, ister elde edilmesi arzu edilen fakat ulaşılamayan tetikleyici nedenlerinden dolayı erozyana uğrayarak düşüş gösterdiği ve U nun yükselişine kadar geçen bir zaman içerisinde amaç, hedef, belirsizlik, isteksizlik ve benzeri kişinin kendisine olan güvenin yıpranması, yeniden başlangıç yapmak konusunda kararsızlık, profesyonelin oluşturduğu rahatlık alanından çıkamama gibi sebeplerden dolayı uzun bir süreç olabildiğini belirtiyor.
Donald Richie (Usta bir yazar, Amerikan Edebiyatçısı ve Film Yönetmeni) “Orta yaş krizinin 40 lı yaşlarda başladığını, yaşamımızı, işimizi, isteklerimizi, ortaya koyduklarımızı sorguladığımız ve “ hepsi bukadar mı? Dediğimiz bir dönemi tarif ediyor” diyor. Bu dönemin kendi gözlemlerine göre ileri 30 veya 40 lı yaşlarda başladığını ve bazı profesyonellerde 10 senelik bir dönemi içerebileceğini belirterek süreç sonunda kendi deneyimlerine de değinerek “ yaşamı yeniden ele aldığımızda aslında bayağı iyimiş” dediğimiz bir döneme geçiş yapıldığını belirtiyor. Bu dönem her profesyonelin yaşadığı ve deneyimlendiği bir dönem oluyor.
Orta Yaş Kariyer Sendromu yaşayan profesyoneller bu dönemlerinde yeniden amaçlanmak, hedeflerini belirlemek, ilgi alanlarını keşfetmek için İleri Düzey Kariyer Danışmanlığı Desteği alıyorlar. Amerika’da çok yaygın bir şekilde farklı hizmet şekilleri ile Danışmanlık, Mentörlük, Koçluk, Workshop ( Atölye Çalışmaları) ile profesyonel kitleye destek veriliyor. Fakat her düşüş süreci sebebi hangi tetikleyici olursa olsun, danışmanlık ve türevi destekler ile atlatılamayabiliniyor. Belli bir oranda psikolojik destek almak ta en az diğer destekler kadar kullanılan bir araç. İstanbul’da henüz yaygınlaşmaya başlayan kariyerde destek alma fikrinin, yeni yeni belli bir gelir grubu için başlandığını bende kendi kişisel deneyimlerim ve danışan profilime bakarak söyleyebiliyorum.
İkinci Sonuç;
Orta Yaş Kariyer Sendromunu uzun dönem yaşayan profesyonellerin finansal sürdürülebilirlikleri ve yaşam kalitelerinde bir düşüş meydana geliyor. Çevresel değişim faktörünü görmeden bu sendrom içerisinde kalmaya devam eden profesyonel kariyer yolculuğunda kesintiler ile karşılaşıyor (işini kaybetme, işten ayrılma ve uzun dönem işsiz kalma sorunları ile karşılaşabiliyor.). Benim görüşüm ve inancımda kariyerlerine destek olduğum çok sayıda profesyonel için aynı diyebilirim. Bu dönemde yenilenme ve yeniden hedeflenme ihtiyacı çok yüksek. Profesyonelin genel olarak değişim hızı, çevresel değişim hızının üzerinde olmalıdır ki iş sürekliliği ve finansal sürdürülebilirliği, yaşam sorumlulukları çok fazla etkilenmesin.
Üçüncü Sonuç;
Orta Yaş Kariyer Sendromunun etkilediği kitle yaş ile doğru orantılı. Başka demografik bir özellik ile alakalı olmadığı ortaya çıkıyor ve bireysel etkilenmelerde profesyonellerin çok büyük bir çoğunluğu, kendini sorgulama süreçlerinde kendilerine ait ışığı süreçlerini tamamladıklarında tünelin sonunda görebiliyor.
Dördüncü Sonuç;
Şirket seviyesinde orta yaş kariyer sendromunun şirketlerin işleyişlerinde yavaşlamalara, verim kayıplarına sebep olabildiği için, kurumsal seviye de bu süreçten geçmiş profesyonellerin şirket içi gelişim programları ile mentörlük yetilerinin arttırtılarak, yeni gelen yaş grubuna yakalanabilecekleri sendromda destek olmanın şirkete toplam finansal fayda ve çalışanına değer verme özelliği ile çalışan memnuniyetini arttırarak, çalışan memnuniyetinin dokunduğu, kalite, müşteri memnuiyeti, karlılık ve verimlilik gibi faktörlerde etkilenmenin mimumumda olacağı belirtiliyor.
Kariyer Danışmanlığı ve artık yeni ismi ile Kariyer Danışmanlığı ve Stratejisyenliği önemini arttıran profesyonel yaşamından verim bekleyen profesyoneller için önemli bir destek aracı olmaya başladı.
Kariyernize ilişkin konular ve Profesyonel Kariyer Danışmanlığı ihtiyaçlarınız için can@procvcoach.com mail adresi üzerinden ulaşabilirsiniz.